پیش بینی کننده های قصد رفتاری خشونت در دانش آموزان پسر شهرستان سنندج با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده

ismj 2016; 19(1): 77-90 زمینه: از طرف سازمان بهداشت جهانی، خشونت به عنوان یکی از مشکلات جدی در بهداشت و سلامت عمومی معرفی شده است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل پیش بینی کننده قصد رفتارهای خشونت آمیز (کلامی و فیزیکی) با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دانش آموزان پسر مقاطع راهنمایی و دبیرستان شهر سنندج می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 475 نفر از دانش آموزان راهنمایی و دبیرستان شهرستان سنندج به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه ایی که مشتمل بر سؤالات تئوری رفتار برنامه ریزی شده، عوامل دموگرافیک و رفتار گذشته خشونت (کلامی و فیزیکی) بود طراحی گردید که پس از تأئید روایی و پایایی سؤالات، پرسشنامه ها توسط دانش آموزان تکمیل گردیدند. تحلیل ها از طریق آزمون همبستگی و مدل رگرسیون خطی صورت پذیرفت و پیش بینی کننده های قصد رفتارهای خشونت آمیز مشخص شدند. یافته ها: میانگین سن دانش آموزان شرکت کننده (12/1±70/14) بود که توزیع آن بین 17-12 سال می باشد. (5/35 درصد) از دانش آموزان در ماه گذشته اصلاً دعوای فیزیکی نداشته و برای پرخاشگری کلامی نیز در ماه گذشته (9/26 درصد) اصلاً پرخاشگری نکرده بودند، رگرسیون خطی نشان داد که اجزاء تئوری با همدیگر 2/50 درصد از قصد خشونت فیزیکی و 3/37 درصد از قصد خشونت کلامی را پیش بینی می کنند. پیش بینی کننده ترین سازه برای قصد خشونت فیزیکی، کنترل رفتاری درک شده بود. در خصوص پیش بینی رفتار خشونت فیزیکی و کلامی سازه های تئوری با همدیگر 3/36 درصد خشونت کلامی و 1/21 درصد خشونت فیزیکی را پیش بینی کردند. پیش بینی کننده ترین سازه برای رفتار خشونت کلامی، قصد رفتاری; و برای خشونت فیزیکی، کنترل رفتاری درک شده بود. نتیجه گیری: افراد در خشونت فیزیکی غالباً کنترل کمتری را روی رفتار خود احساس می کنند، و در خشونت کلامی نگرش مثبت آن ها تعیین کننده ی رفتار می باشد، که برای کاهش این پدیده در جامعه بایستی بر این حوزه ها تمرکز شود تا با کمک تکنیک های مختلف، میزان کنترل رفتاری افراد را افزایش داده و همچنین نگرش ها را برای زمان مواجهه با خشونت اصلاح و تعدیل نمود.